Niedźwiedź jest drapieżnym ssakiem, potężnie umięśnionym i bardzo silnym. Jego pożywienie stanowią: nasiona, grzyby, ślimaki, jajka ptaków, ryby (przysmakiem są łososie), zwierzyna leśna (np. łosie i jelenie), czy miód. Głodny może także atakować ludzi w celu zdobycia ich pokarmu lub nawet ludzkiego mięsa. Niedźwiedzie źle widzą w nocy ale mają doskonały węch. Żyją samotnie, w pary łączą się na okres godów. Na zimę przygotowują sobie legowisko zwane gawrą i zapadają w sen zimowy. Ciąża trwa 8 miesięcy. Zimową porą przychodzi na świat zwykle 2-3 młodych, którymi samica opiekuje się aż do następnego miotu. Na wolności dożywają 30 lat, w niewoli lat 50.
Na zimę przygotowuje sobie legowisko zwane gawrą. Przebywa w nim od końca listopada do końca lutego[6]. Żyje samotnie, tylko w okresie godowym w parach. W zimie samica rodzi zwykle 2 do 3 młodych, którymi opiekuje się aż do następnego miotu.
Niedźwiedź oswaja się łatwo, aczkolwiek nawet obłaskawiony bywa niebezpieczny dla swoich opiekunów. W XVI- i XVII-wiecznej Rzeczypospolitej organizowano szkoły dla niedźwiedzi, takie jak na przykład akademia smorgońska
W trakcie rui, trwającej 10-30 dni, samica kopuluje z wieloma samcami. Okres rozrodczy trwa od maja do lipca. Porody odbywają się od stycznia do marca, po ciąży trwającej 180-266 dni. Młode po narodzeniu ważą 340-680 gramów. W wieku 6 miesięcy ważą około 25 kg. Okres laktacji trwa do 30 miesięcy, jednakże już 5-miesięczne młode mogą żywić się innym pokarmem. Stają się samodzielne w wieku co najmniej 2 lat. Mogą się rozmnażać po 4-6 latach[5].